E-bibliotheek

Onderstaande bundels zijn beschikbaar als PDF.

• Leven naast halsbandparkieten is een grondrecht, 2008
• Kruissonnetten, 2009
• Terzinen, 2012
• Hyperhaiku's, 2013
• Les Fatrasies d'Urrus, 2013 (Franstalig)
• Sudaiku's, 2013
• Permutaties, 2014
• Verzamelingen, 2015
• Moralen, voorjaar 2016
• Bokalen, voorjaar 2017
• Poëzie heeft gevolgen in de echte wereld, voorjaar 2018

Mail me gerust (zie elders op deze site voor het adres) als u vragen heeft over een of meer bundels, of als u de hardcopy van een bundel wilt aanschaffen.

Pi-dag

Vandaag is het Pi-dag. En dit jaar is Pi-dag nog iets meer Pi dan andere jaren. Ter gelegenheid daarvan onderstaand Pi-sonnet.


                     Voor Jacques Bens, bedenker van het Pi-sonnet.

Pi-dag, 3-14-15

Misschien werd Caesar wel vermoord op veertien maart
en niet op vijftien. Het misdrijf, al lang verjaard,
wordt elk jaar vermeld als ware het in het heden.

Er is geen dag dat ik niet denk aan een getal.

Wie weet het nog na al die tijd, zo lang geleden,
wat is een kalender van vroeger nu nog waard,
want, met alle schrikkeltijd bij elkaar gespaard,
dan spring je gauw een dag of wat in het verleden.

Er is een dag dat ik meer denk aan een getal.

Die dag is dus vandaag, want morgen wordt vooral
de brute daad gevierd van ontevreden heren
met buffetten, salades en heel veel gebral.
Wij eten vandaag worteltaart en toverbal
om alle cijfers van het getal Pi te eren.

©2015, Nanne Nauta


Toelichting:

Het irrationeel sonnet of Pi-sonnet is een gedicht in vaste vorm met veertien regels, de structuur is gebaseerd op de cijfers van pi (vandaar het adjectief ‘irrationele’). Het is verdeeld in vijf strofen achtereenvolgens respectievelijk bestaand uit 3-1-4-1-5 verzen, de getallen die in die volgorde, de top vijf significante cijfers van pi zijn.

De twee eenregelige strofen werken als een soort refrein.

Het gedicht is gebouwd op vier rijmen A, B, C, D.
A en C zijn van hetzelfde geslacht; B en D zijn van het andere geslacht: AAB C Baab C CdCCd.

Tijdens de OULIPO-vergadering van maart 1963 heeft Jacques Bens voor het eerst de principes uiteen gezet van wat het "irrationele sonnet" zou worden. Twee jaar later bracht Bens een bundel uit bij uitgeverij Gallimard gebaseerd op deze vorm:

Jacques Bens, 41 sonnets irrationnels, Gallimard, 1965

De Cereolfabriek

Ik las hier dat op 26-9 de Cereolfabriek opnieuw in gebruik is genomen. Nu niet (meer) als fabriek maar als culturele ontmoetingsplaats, waaronder een nieuwe bibliotheek.
Voordat het gebouw deze transformatie onderging maakt de Utrechts kunstenaar Dennis Teunissen prachtige schilderijen van de fabriek. Bij die schilderijen maakte ik weer een gedicht, een perfect sonnet, waarin ik ook suggereer dat de beroemde regels van Nijhoff over 'een geur van hoger honing' hier een oorsprong hebben liggen. Nu ben ik noch Nijhoffexpert noch -onderzoeker, dus de suggestie is vrijblijvend of wellicht al vele malen bewezen, ik weet het niet. Maar iedereen die in de tijd dat de fabriek nog zijn werk deed, in de buurt rondliep of woonde, zal onmiddellijk die zoete weeïge geur weer in zijn neus hebben.
Hoe dan ook, bij deze nog één keer het gedicht. Misschien iets als poster in de bibliotheek, Erica?

De verjaardag van België, een sonnet

Voor Sven Staelens

De verjaardag van België, een sonnet

Vormen (3) - Perfect Sonnet

Op de achterkant van veel mijn bundels staat iets als: 'Hij bedenkt regelmatig nieuwe dichtvormen, zowel autonoom als in opdracht, en brengt deze vormen tot leven in zijn karakteristieke stijl.' Eén van deze vormen is het Perfect sonnet.

Een perfect sonnet of Euclides sonnet is eigenlijk een dubbelsonnet. Het telt 28 (= 2 maal 14) regels. 28? Ja, want 28 is een volmaakt (ook wel perfect genoemd) getal. Een volmaakt getal is een getal dat gelijk is aan de som van alle delers (ongelijk aan het getal zelf, 6 is deelbaar door 3, 2 en 1; 3+2+1=6). Euclides van Alexandrië, (~325 - ~265 vC), introduceerde het begrip in boek VII van zijn Elementen, in definitie XXII.

De eerste 10 volmaakte getallen zijn:

6/28/496/8128/33550336/8589869056/137438691328/
2305843008139952128/2658455991569831744654692615953842176/
191561942608236107294793378084303638130997321548169216

De eerste 14 regels vormen een zelfstandig gedicht. De overige 14 (verdeeld over 7-4-2-1) zijn omgevend, beschrijvend, reagerend.

De eerste Perfecte Sonnetten zagen het daglicht in 2002 tijdens de expositie Brandpunt in de voormalige Brandweerkazerne aan de Ganzenmarkt te Utrecht.

Er zijn op moment van schrijven geen perfecte sonnetten in officiële publicaties verschenen.

©Nanne Nauta

Vormen (2) - Domsonnet

Op de achterkant van veel mijn bundels staat iets als: 'Hij bedenkt regelmatig nieuwe dichtvormen, zowel autonoom als in opdracht, en brengt deze vormen tot leven in zijn karakteristieke stijl.' Eén van deze vormen is het Domsonnet.

Als je in Utrecht woont, is de Domtoren een onontkoombaar elementen in je bestaan. Toen er dan ook in 2009 een project gestart was waar gedichten over Utrecht centraal zouden staan, leek me dat het goede moment de Dom te verpakken in een dichtvorm.

De Domtoren is ongeveer 112 meter hoog, verdeeld in 5 meter windvaan, 13 meter spits, 26 meter achtkant, 29 meter vierkant en 39 meter vierkant. Ik heb de afrondingen zo gekozen dat het precies 112 meter is. Dit zie je terug in: titel van 5 woorden en respectievelijk strofen van 13 woorden in 2 regels, 26 woorden in 3 regels, 29 woorden in 4 regels en 39 woorden in 5 regels. Samen 14 regels (vandaar het sonnet in de naam)  en met de titel mee, het rijtje 1,2,3,4,5. 

Naast mijn gedicht in die vorm, dat overigens niet door de ballotage kwam van het oorspronkelijke project, hebben verschillende dichters een Domsonnet geschreven. De meest geslaagde vind ik zelf die van Daan de Ligt. Zijn gedicht vind je hier.

Domsonnetten van mijn hand zijn verder niet in publicaties verschenen.

©Nanne Nauta

Vormen (1) - Kruissonnet

Op de achterkant van veel mijn bundels staat iets als: 'Hij bedenkt regelmatig nieuwe dichtvormen, zowel autonoom als in opdracht, en brengt deze vormen tot leven in zijn karakteristieke stijl.' Eén van deze vormen is het Kruissonnet.

Het idee van het kruissonnet is ontstaan toen ik op een mooie vakantiedag langs een gehucht in Normandië kwam met de naam: La Croix-Sonnet. Dat plaatsje, het is eigenlijk vooral een kruising, ligt hier. Ik vond het in eerste instantie te voor de hand liggend om na te denken over een sonnet in kruisvorm. Eigenlijk dacht ik dat vast iemand dat al eens gedaan had, in het Frans dan. Thuisgekomen lang gezocht op internet, niets gevonden. Dat vond ik toch raar, en ben toen gaan puzzelen op deze vorm. Als je het resultaat nu ziet, is het wellicht moeilijk voorstelbaar, maar ik heb er heel lang over gedaan om de juiste balans te vinden. Hoe dan ook, het kruissonnet is er gekomen.

De eerste keer dat een kruissonnet de wereld zag was in 2005 bij de expositie Boom! bij galerie Kunstliefde in Utrecht.

Naast een aantal losse ongepubliceerde kruissonnetten, zijn de meeste gedichten verschenen in de bundel Kruissonnetten, uitgeverij De Contrabas, 2009.

Kruissonnetten bestaan in twee vormen (zie voorbeelden hieronder), één met kwatrijnen van twee lettergrepen en één met kwatrijnen van drie lettergrepen.

©Nanne Nauta