Pagina's

zaterdag 30 augustus 2014

Interview in De Utrechtse Internet Courant

Utrecht, 30-08-2014

Vandaag verscheen in/op DUIC een interview met mij gemaakt door Merel Blom.
Lees het hier.


zondag 24 augustus 2014

Vormen (5) - Sudaiku

Op de achterkant van veel mijn bundels staat iets als: 'Hij bedenkt regelmatig nieuwe dichtvormen, zowel autonoom als in opdracht, en brengt deze vormen tot leven in zijn karakteristieke stijl.' Eén van deze vormen is de Sudaiku.

Een sudaiku is een kruising tussen een sudoku en een haiku, oftewel een kruising van een cijferpuzzel met een dichtvorm. Bij een kruising van twee soorten is het altijd maar de vraag welke eigenschappen mee zijn gekomen en welke niet. Van de sudoku heeft de sudaiku meegekregen: het rooster van negen vierkanten van negen vakjes, het gebruik van de getallen 1 t/m 9 en de wetmatigheden die de verdeling van de getallen binnen dit geheel regeren. Van de haiku heeft de sudaiku de volgende eigenschappen in zich: de drieregeligheid en de lettergreepverdeling van 5-7-5 over de drie regels heen. Er zijn ook eigenschappen niet overgeërfd. Zo heeft een haiku als inhoudelijk kenmerk dat er een verwijzing naar een seizoen in zit. Dat is bij een sudaiku niet het geval. En daar waar een sudoku altijd één oplossing kent, kent een sudaiku er vele. Ook heeft zich in het genoom van de sudaiku een onverwachte eigenschap gemanifesteerd: elke sudaiku heeft een titel.

De sudaiku is onder niet opgehelderde omstandigheden in 2013 ontstaan in de Ariège in Frankrijk.
In 2013 verscheen de bundel Sudaiku's bij uitgeverij De Contrabas.

©Nanne Nauta.

Vormen (4) - Hyperhaiku

Op de achterkant van veel mijn bundels staat iets als: 'Hij bedenkt regelmatig nieuwe dichtvormen, zowel autonoom als in opdracht, en brengt deze vormen tot leven in zijn karakteristieke stijl.' Eén van deze vormen is de Hyperhaiku.

De Hyperhaiku vindt zijn oorsprong in de nieuwe HTML specificatie, HTML5. Bij het lezen van een deel van die specificatie ontstond bij mij enige weemoed over de teloorgang van de begintijd van HTML. HTML, voor wie zich dat afvraagt, is een afspraak over de opmaak van een tekst voor het gebruik op internet en dan met name het gebruik van hyperlinks daarin.

De definitie van de hyperhaiku is overzichtelijk: het is een haiku (eigenlijk een senryu, maar hypersenryu klinkt minder lekker, vind ik) die bestaat uit haiku's. Het beste is om even naar het voorbeeld te kijken, dan is het eigenlijk wel meteen duidelijk wat er bedoeld wordt.

Het ligt voor de hand dat hyperhaiku's vooral een digitaal leven zouden moeten leiden. Het is echter de eerder genoemde weemoed die mij heeft doen besluiten dat de vorm een echt boek op papier verdiende en geen website. In 2013 verscheen de bundel Hyperhaiku's bij uitgeverij De Contrabas.



©Nanne Nauta

Vormen (3) - Perfect Sonnet

Op de achterkant van veel mijn bundels staat iets als: 'Hij bedenkt regelmatig nieuwe dichtvormen, zowel autonoom als in opdracht, en brengt deze vormen tot leven in zijn karakteristieke stijl.' Eén van deze vormen is het Perfect sonnet.

Een perfect sonnet of Euclides sonnet is eigenlijk een dubbelsonnet. Het telt 28 (= 2 maal 14) regels. 28? Ja, want 28 is een volmaakt (ook wel perfect genoemd) getal. Een volmaakt getal is een getal dat gelijk is aan de som van alle delers (ongelijk aan het getal zelf, 6 is deelbaar door 3, 2 en 1; 3+2+1=6). Euclides van Alexandrië, (~325 - ~265 vC), introduceerde het begrip in boek VII van zijn Elementen, in definitie XXII.

De eerste 10 volmaakte getallen zijn:

6/28/496/8128/33550336/8589869056/137438691328/
2305843008139952128/2658455991569831744654692615953842176/
191561942608236107294793378084303638130997321548169216

De eerste 14 regels vormen een zelfstandig gedicht. De overige 14 (verdeeld over 7-4-2-1) zijn omgevend, beschrijvend, reagerend.

De eerste Perfecte Sonnetten zagen het daglicht in 2002 tijdens de expositie Brandpunt in de voormalige Brandweerkazerne aan de Ganzenmarkt te Utrecht.

Er zijn op moment van schrijven geen perfecte sonnetten in officiële publicaties verschenen.

©Nanne Nauta

Vormen (2) - Domsonnet


Op de achterkant van veel mijn bundels staat iets als: 'Hij bedenkt regelmatig nieuwe dichtvormen, zowel autonoom als in opdracht, en brengt deze vormen tot leven in zijn karakteristieke stijl.' Eén van deze vormen is het Domsonnet.

Als je in Utrecht woont, is de Domtoren een onontkoombaar elementen in je bestaan. Toen er dan ook in 2009 een project gestart was waar gedichten over Utrecht centraal zouden staan, leek me dat het goede moment de Dom te verpakken in een dichtvorm.

De Domtoren is ongeveer 112 meter hoog, verdeeld in 5 meter windvaan, 13 meter spits, 26 meter achtkant, 29 meter vierkant en 39 meter vierkant. Ik heb de afrondingen zo gekozen dat het precies 112 meter is. Dit zie je terug in: titel van 5 woorden en respectievelijk strofen van 13 woorden in 2 regels, 26 woorden in 3 regels, 29 woorden in 4 regels en 39 woorden in 5 regels. Samen 14 regels (vandaar het sonnet in de naam)  en met de titel mee, het rijtje 1,2,3,4,5. 

Naast mijn gedicht in die vorm, dat overigens niet door de ballotage kwam van het oorspronkelijke project, hebben verschillende dichters een Domsonnet geschreven. De meest geslaagde vind ik zelf die van Daan de Ligt. Zijn gedicht vind je hier.

Domsonnetten van mijn hand zijn verder niet in publicaties verschenen.

©Nanne Nauta

Vormen (1) - Kruissonnet

Op de achterkant van veel mijn bundels staat iets als: 'Hij bedenkt regelmatig nieuwe dichtvormen, zowel autonoom als in opdracht, en brengt deze vormen tot leven in zijn karakteristieke stijl.' Eén van deze vormen is het Kruissonnet.

Het idee van het kruissonnet is ontstaan toen ik op een mooie vakantiedag langs een gehucht in Normandië kwam met de naam: La Croix-Sonnet. Dat plaatsje, het is eigenlijk vooral een kruising, ligt hier. Ik vond het in eerste instantie te voor de hand liggend om na te denken over een sonnet in kruisvorm. Eigenlijk dacht ik dat vast iemand dat al eens gedaan had, in het Frans dan. Thuisgekomen lang gezocht op internet, niets gevonden. Dat vond ik toch raar, en ben toen gaan puzzelen op deze vorm. Als je het resultaat nu ziet, is het wellicht moeilijk voorstelbaar, maar ik heb er heel lang over gedaan om de juiste balans te vinden. Hoe dan ook, het kruissonnet is er gekomen.

De eerste keer dat een kruissonnet de wereld zag was in 2005 bij de expositie Boom! bij galerie Kunstliefde in Utrecht.

Naast een aantal losse ongepubliceerde kruissonnetten, zijn de meeste gedichten verschenen in de bundel Kruissonnetten, uitgeverij De Contrabas, 2009.

Kruissonnetten bestaan in twee vormen (zie voorbeelden hieronder), één met kwatrijnen van twee lettergrepen en één met kwatrijnen van drie lettergrepen.



©Nanne Nauta