Kwatrijn voor halverwege

Kwatrijn voor halverwege

Groots en meeslepend wil ik leven
maar als het aan mijzelve lag
dan had ik toch graag elke dag
de avondmaaltijd om half zeven.

©Nanne

Indirectie

Verder over Metoprolol. In de opname van een optreden van mij onlangs in Utrecht over 'Bokalen', hoort u aan het eind gastheer Kees praten over zijn ervaringen met het medicijn Metoprolol, een bètablokker. Kees slikte de helft ongeveer van de dosis die ik nu slik maar had daar veel meer last van, met name zijn creativiteit leed eronder en zijn gevoelens voor de medemens (verliefdheden en zo). Hij legt ook uit hoe het medicijn een aantal primaire prikkels remt dan wel blokkeert. Ik moet zeggen dat ik dacht daar minder gevoelig voor te zijn, al herkende ik een deel van zijn verhaal wel van de tijd dat ik (gedurende twee jaar na mijn operatie) de dubbele hoeveelheid slikte ten opzichte van nu (dat is dus 4x de dosis van Kees). Maar zijn verhaal zette me wel aan het denken. Qua creativiteit merk ik eigenlijk weinig verschil met vroeger. Ook de aftopping van de inspanning bij sport levert niet wezenlijk een begrenzing op, ook al omdat ik geen enkele behoefte voel om de Mont Ventoux nogmaals op te fietsen. Met betrekking tot gevoelens en intermenselijke zaken is dat anders. Ik ben nu aan het ontdekken dat ik sommige primaire prikkels inderdaad lijk te missen, of in ieder geval in zeer afgezwakte vorm ervaar. Tegelijkertijd ontdek ik dat door goed te kijken naar bepaalde vormen van wat ik hier maar even voor het gemak 'secundaire' (gedrag)kenmerken noem, wel beter mijn primaire emoties kan benaderen, herkennen en benoemen. Interessant gebied voor meer zelfonderzoek de komende tijd.

Een vorig leven

@ Frans van de Vooren, 1971

Onlangs had ik een reünie van mijn oude lagere school. De school bestond 120 jaar en had alle klassen proberen te bereiken. Onze jaargang was goed vertegenwoordigd met acht van de zevenentwintig. Nadat we lichtvoetig het rondje gezondheid en zo hadden genomen (HIV, hersenbloeding, echtscheidingen, TIA (3x), anorexia, voettumor, coma, verwijderde lymfeklieren, boulimia, huidkanker, artrose en hartstilstand, kortom we leven allemaal nog) werd het een bijzonder aangename middag met als conclusie dat het bijpraten van zevenenveertigjaar in twee uur niet gelukt is. In de dagen erna werden er digitaal de analoge foto's uit 1971 uitgewisseld. Foto's die we in veel gevallen nog nooit (van elkaar) gezien hadden. Zo kwam Frans met de foto hiernaast op de proppen, een foto uit een serie waar steeds twee jongens uit de klas gekke bekken staan te trekken. Ik sta hier voor de kijker rechts op de foto. Ik heb met enige verwondering de afgelopen dagen naar dit beeld zitten kijken. Ik sta daar volledig ontspannen mezelf te zijn, overeenkomstig met mijn herinnering aan die tijd. Het is de laatste klas, ik kon goed leren, goed sporten, had vriendinnetjes en vriendjes, etc. etc. Met andere woorden: paradijselijke tijden en, ook, onschuld alom.

We zijn nu zevenenveertigjaar verder.  Alles wat hiervoor stond geldt eigenlijk nog steeds. Ik kan nog steeds goed leren (denken heet dat nu), goed sporten (voor mijn leeftijd dan) en heb nog altijd goede vrienden en lieve vriendinnen, etc etc. Maar de onschuld ben ik kennelijk kwijt geraakt. Ik weet niet zo goed waar en wanneer dat gebeurd is maar voor de buitenwereld vertegenwoordig ik nu vooral de groep 'male white priviliged' en ben ik verantwoordelijk voor vrijwel alles wat er mis is in deze wereld. Ik had dat eerlijk gezegd allemaal niet verwacht van mezelf als ik naar dat jochie kijk.

Poëzie is een puzzel, het leven een raadsel

Op Facebook meldt Jeroen Dera:

'Nog te vaak benaderen lesmethoden gedichten als een cryptogram: alsof poëzie een kluis is die je met de juiste cijfercombinatie kunt openen. Gelukkig zijn er steeds meer initiatieven die gedichten benaderen vanuit de ervaringen en individuele interpretaties van leerlingen. Hoe kunnen we productief omgaan met die verschillende interpretaties in onze poëziedidactiek? In het vandaag verschenen nummer van 'Levende Talen Magazine' doe ik een suggestie.' (https://www.academia.edu/37408071/Hoe_ze_maar_bleven_emmeren_tot_ik_kon_lopen_Productief_omgaan_met_interpretatieverschillen_in_het_poëzieonderwijs._Levende_Talen_Magazine_106_2018_6_5-8)

 Ik wil daar drie dingen over opmerken.

1. Dat klinkt aardig als punt maar te vaak kom ik nog collega-dichters tegen die niet alleen navragen of ik hun werk heb gelezen maar of ik ook opgemerkt had dat ... en dan volgt er een hele lijst punten die ze in het gedicht en/of bundel 'gestopt' hebben. Met andere woorden: zij hopen als schrijver wel degelijk 'ontcijferd' te worden.
2. Een goede analyse van een gedicht helpt wel degelijk om een tekst beter te doorgronden, en goed leren lezen en analyseren helpen ook om sommige individuele interpretaties 'om zeep te helpen'. 
3. In 2013 schreef ik de bundel 'Sudaiku's', een cross-over tussen sudoku en haiku. Waarin puzzel en poëzie samenvallen. Een ieder die een gesigneerd exemplaar heeft herkent de titel van dit blogje: 'poëzie is een puzzel, het leven een raadsel'.

Art poétique - Guillevic

Afgelopen jaren las ik her en der in bundels van Franstalige dichters. De beste manier om een dichter in een vreemde taal te doorgronden is voor mij nog altijd om minstens één tekst te vertalen.  Ik heb daarbij geen enkele pretentie van literair vertalen. Goed literair vertalen is verschrikkelijk moeilijk en een in Nederland, in ieder geval financieel, ondergewaardeerde discipline.

De volgende in deze reeks is Guillevic met de cyclus Art Poétique. 









I

Woorden, woorden

Laten zich niet gebruiken

Als katafalken.

En elke taal
Is vreemd.

Waar zien we elkaar

In september zijn er traditioneel veel culturele activiteiten in Utrecht. Een goede gelegenheid om elkaar te treffen.

• 16 september, hele dag: ik sta met uitgeverij crU de hele dag op de nieuwe boekenmarkt.
• 22 september, middag: ben ik een halte op de stadswandeling.
• 22 september, avond: vertel ik over en lees ik voor uit Bokalen bij Kees Wennekendonk
• 29 september, hele nacht: ik sta met uitgeverij crU de hele nacht in de wandelgangen van de NvdP.
• 30 september, middag: in de tuinen van Karel V wordt de nieuwe Stadsoogst gepresenteerd. Mmv Vicky Francken, Hanneke van Eijken et moi.

Het park is net een dierentuin

Op 31 augustus jongstleden verscheen de bundel Dichter(s) bij Wilhelmina, ter gelegenheid van het vijfentwintig jarig bestaan van de Stichting Wilhelminapark en omgeving. De gedichten zijn van de hand van de leden van het Utrechts Stadsdichtersgilde, de illustraties en vormgeving zijn van Tom Eyzenbach. Het boek is uitgegeven door uitgeverij Magonia (zie hier voor mee info)

Mijn bijdrage staat op pagina 23.

Sponsored by metoprolol

NB Kijk en luister hier naar 'Bokalen'

In het voorwoord van ‘Bokalen’ schreef ik dat de bundel ontstaan was na het maken van een korte aantekening over een nachtmerrie. Ik schreef daar niet bij dat mijn dromen, mijn droomwereld zo je wilt, sinds enige tijd compleet veranderd was, dat mijn dromen levendig waren geworden, zeer levendig, sommige uitmondend in nachtmerries, nachtmerries in het kwadraat. Het is niet zo dat ik vroeger niet droomde of geen nachtmerries had, natuurlijk wel, maar wel in de categorie dertien in het dozijn. Die verandering die had plaatsgevonden had ik altijd toegeschreven aan wat met een fraaie Engelse term een ‘life changing experience’ heet en dat ik er maar mee te ‘dealen' had. Zuurstoftekort van je hersenen draai je niet terug, in coma liggen draai je niet terug, narcose bij een langdurige operatie is onontkoombaar. Al die jaren nam ik aan dat mijn droomwereld door een of meer van deze redenen aangetast was en liet ik het voor wat het was. Tot kort geleden. Ik was op vakantie in Portugal en er kwam weer eens een levendige nachtmerrie tot de macht drie of vier langs. Ik was er dagenlang kapot, uitgeput van. Ik besloot het op het lijstje te zetten voor een volgend bezoek aan mijn psych, of zij wist of er iets aan te doen was, in welke hoek ik de oorzaak moest zoeken. Aangezien de afspraak even op zich liet wachten, ging ik zelf maar vast via desktopresearch aan de slag. Tot mijn stomme verbazing kon ik niets vinden dat maar ergens op mijn droomervaringen leek in relatie tot voornoemde gebeurtenis. Natuurlijk hebben zuurstoftekort, coma en narcose nawerkingen waarvan sommige via dromen verwerkt worden. Dat herkende ik ook wel maar nergens lag er een verband met mijn veranderde droomwereld. Ik zocht verder op ‘ouder worden’. Niets. Misschien mijn medicatie dan? Een viertal medicijnen onderzocht en wat bleek? 100% match op de bètablokker metoprolol: veranderd slaapgedrag, wanen, levendige dromen, sterke nachtmerries. Ik was en ben nog steeds ontdaan. Dat ik het niet eerder nagespeurd had. Dat de artsen dit niet nagevraagd hadden bij controles: één of meer op honderd gebruikers heeft er last van, er is veel casuïstiek beschreven van ernstige gevallen in wetenschappelijke tijdschriften, met als eenvoudige remedie vervanging door een ander type bètablokker.

Natuurlijk ben ik blij dat ik weet waar ik de oorzaak moet zoeken, dat er iets aan gedaan kan worden. Rest de vraag of ik dat ga doen. Michaux gebruikte mescaline, Cocteau opium, veel schrijvers drinken, snuiven, roken en prikken. Kan ik nu claimen dat ik de eerste dichtbundel geschreven onder invloed van een bètablokker op mijn naam heb staan? Ik denk voorlopig van wel. Mocht dat de verkoop opjagen dan zal ik vanaf de volgende druk vermelden: sponsored by metoprolol.

N.B.

De bundel is o.a. verkrijgbaar bij De Literaire Boekhandel, Utrecht; De Limerick, Gent; Boekhandel Hijman Ongerijmd, Arnhem; Perdu, Amsterdam.

IM F. Starik

I.M.F. (Apeldoorn, 1 juli 1958 – 16 maart 2018, Amsterdam)

Op 16 maart j.l. overleed dichter F. Starik. Aan een hartstilstand. Onze levens liepen vooral parallel maar soms kruisten onze wegen. Dan vertelden we elkaar trots over de voortgang van kroost op de Middelbare en gaf hij gevraagd en ongevraagd advies over de organisatie van Eenzame Uitvaart te Utrecht. Of regelde hij een bundelpresentatie in Paradiso. De laatste keer dat we elkaar spraken was, niet zo heel lang geleden, op de uitvaart van een wederzijds bevriend dichter. Hij zal gemist worden, dat is zeker. Ik wens zijn naasten veel sterkte toe om dit verlies te dragen.

Voor F.

Je had een groot kloppend hart
voor je vriendin, je zoon, je moeder,
voor je vrienden, voor je vijanden,
voor de doden en de levenden,

maar het houdt een keer op natuurlijk...

©Nanne

Over een reiger

Over een reiger

Een blauwe bedreiger uit Rotterdam,
die wel eens een hap van een raadslid nam,
eindigde uiteindelijk te Den Haag
geroosterd en wel in een lege maag.

© 2018, Nanne Nauta

Poëzieweek 2018

Op donderdag 25 januari start de Poëzieweek met Gedichtendag.

Gedichtendag

Op een donderdag in januari
Dan is het weer zover: Gedichtendag!
De dag dat elke vogel hopen mag
Dat hij gehoord wordt als een kanarie.

uit: Dit is de regel, p. 30, Uitgeverij Holland, 2006
© Nanne Nauta

Waar vindt u uw dichter? Kijk daarvoor op http://www.poezieweek.com/activiteiten/

Mij vindt u:

Op woensdag 24 januari: Uitgeverij crU bezoekt Gent, vanaf 19:00
Op donderdag 25 januari: Gedichtendag bij Broese, vanaf 19:00

Op vrijdag 28 januari: Grand crU te Utrecht (Bij de Literaire Boekhandel), vanaf 16:30

Op zaterdag 3 februari: Over Flarf, Leeuwarden

Op papier: ik schreef een alternatief poëzieweekgeschenk: 'Poëzie heeft gevolgen in de echte wereld'.

Verkrijgbaar bij Boekhandel Limerick te Gent, De Literaire Boekhandel te Utrecht en Boekhandel Hijman Ongerijmd te Arnhem.