Bij het afbrokkelen van de Domtoren

Utrecht, december 2016

De Domtoren is er slechter toe dan gedacht. Er zijn netten geplaatst tegen vallende stenen. In het onderstaande gedicht (dat ik schreef als stadsdichter) wordt dit bericht gecombineerd met de hoogbouwvisie van de gemeente Utrecht.

Bij het afbrokkelen van een toren

De trots van Utrecht is honderdtwaalf meter lang,
een rots, steen voor steen gebouwd in de Middeleeuwen,
die ons vaak vanuit de hoogte staat toe te schreeuwen:

‘Mijn grootsheid houdt uw ontwikkeling in bedwang,
want ooit is er door hogerhand over besloten
dat geen gebouw mij in lengte voorbij zal stoten.’

Hoogmoed komt voor de val, zeker in Nederland,
nu de stenen kantelen kantelen tot wegen
en onze stad verpulverd wordt tot platteland.

© Nanne Nauta

De fluit en de wilg

Op 26 november 2011 had de titel van dit stukje kunnen zijn: scheidsrechter blaast laatste adem uit in fluit. Op die dag zeeg ik ineen op het voetbalveld met een hartstilstand. Ik had keurig twee seconden ervoor de wedstrijd stilgelegd omdat ik me niet lekker voelde worden. Het voetbalveld is een goede plek om een hartstilstand te krijgen. Er zijn altijd wel mensen die je kunnen reanimeren en 112 bellen. Ik werd, kortom, gereanimeerd en overgebracht naar het ziekenhuis. Voor mijn omgeving bleef het nog even spannend, ik werd pas na ruim drie dagen wakker uit een coma. Ondertussen was vastgesteld dat de kransslagaders volledig verstopt waren. Een bypass-operatie volgde. Drie maanden later stond ik weer een voetbalwedstrijd te fluiten.

Vijf jaren verder, waarvan twee schrikkel, viel 26 november exact op ‘dezelfde’ zaterdag. Dit feit, deze dag, had ik al anderhalf jaar in het vizier. Ik had met mezelf de afspraak gemaakt dat ik in ieder geval tot en met deze dag zou blijven fluiten.
Ook deze dag floot ik dus een wedstrijd en wel mijn laatste wedstrijd, weet ik nu, als clubscheidsrechter voor Sporting ’70. En daar wil ik nog wel iets over kwijt. Omdat het feit dat ik stop me aan het hart gaat.

Het gaat me dan om het fenomeen clubscheidsrechter. In die rol fluit je als vrijwilliger wedstrijden waarvoor de KNVB geen scheidsrechter beschikbaar stelt of kan stellen. Je bent daarmee per definitie een thuisfluiter. En daar ontstaat iets merkwaardigs. Als je als clubscheids namelijk partijdig fluit, dan krijg je ruzie met de tegenstanders en loopt met een zekere regelmaat een wedstrijd uit de hand. We lezen het bijna wekelijks in de krant. Als je je best doet, zoals ik dat altijd geprobeerd heb, om onpartijdig te fluiten, wat op zich de bedoeling is, dan krijg je merkwaardig genoeg te maken met het feit dat een deel van de thuisclub zich tegen je gaat keren. Ik geef toe, het is niet het beste deel van de club dat zich tegen je keert. Met het bestuur van Sporting, het wedstrijdsecretariaat, de andere scheidsrechters en ook met de meeste coaches, teambegeleiders en spelers (v/m) ontstaat er geen probleem. Maar er is ook een deel dat je verkettert. Die je verwijten dat je niet partijdig fluit. Het zijn de ouders langs de kant die je verrot schelden (die ouders die zelf nooit vlaggen of fluiten). Het zijn de spelers/speelsters die je voor alles en nog wat uitmaken, en het probleem er mee is dat het iets is dat zich opbouwt en aan je gaat vreten. Niet de eerste keer, niet het eerste jaar, niet het tweede jaar maar er komt een moment dat het cumulatief zo ver is gekomen dat je breekt. Verstandige mensen stoppen (lang) voordat dat moment aanbreekt. Domme mensen zoals ik blijven fluiten tot ze er bij neer vallen.

Eind vorig seizoen had ik al het gevoel dat het genoeg geweest was. Maar ja, het genoemde lustrum lonkte en ik dacht, misschien valt het wel mee. Dat viel het dus niet. Ondanks het feit dat ik dit seizoen alle wedstrijden goed heb gefloten, ging het twee weken geleden dus helemaal fout. Niet mijn fluiten op zich. Ik floot een goede wedstrijd. Onpartijdig. Het was ook nog een categorie A wedstrijd. Voor de niet-kenners: dat zijn wedstrijden waarvoor normaal een KNVB-scheids wordt aangesteld. Maar net als veel clubs kampen zij met een tekort. De wedstrijd was spannend, het stond 2-2, en zo’n 5 minuten voor tijd gaf ik een strafschop aan de tegenstanders van Sporting. Gewoon een 100% overtreding in het strafschopgebied, dus wat kan je gebeuren. De penalty werd benut en daarna brak de hel los. De dames (het was een vrouwen-wedstrijd) waren boos, vonden dat ik geen respect verdiende en na het eindsignaal gaven zowel de coach als ook de teambegeleider mij te kennen mij nooit meer te willen hebben als scheidsrechter. Misschien nog wel naarder was dat na de wedstrijd, ik blijf na afloop altijd wel even hangen om naar een andere wedstrijd kijken, geen enkele speelster met mij wilde praten of zelfs maar oogcontact wilde hebben. Ik werd kortom doodgezwegen en doodgekeken. Niet gewenst zijn is altijd al naar, maar als je al eens dood geweest bent nog net iets meer. Dat heb ik al eens proberen te verwoorden.

Ik heb de rest van dat weekend geen goed weekend gehad. Ik heb een groot deel op de bank huilbuiend doorgebracht. Dat kan natuurlijk niet de bedoeling zijn, je vrije tijd geven voor mensen die je niet willen zien en daar zo veel narigheid van hebben. Ik stop dus met fluiten bij Sporting. Wellicht een paar maanden te laat. Ik vind het vervelend voor de mensen van het bestuur en de anderen die goed bezig zijn. Het is een probleem waar misschien alle clubs en de KNVB mee worstelen. Alle clubscheidsen, denk ik,  lopen uiteindelijk tegen dit dilemma aan: verketterd worden door de thuisclub of mishandeld door de tegenstander. In ieder geval:

je stopt.

Bokalen 5-3

Ik werk aan een nieuwe bundel die ik achterstevoren schrijf. De bundel heeft als titel Bokalen.

5-3

heb zogenaamd een herdenkingssteen gevonden van de 100ste Ronde van Vlaanderen.
maak de vissoep af door de bouillon over de kop van een zeewolf te schenken.
hoor een kennis beweren dat hij handen heeft geschud met een blauwborst.
krijg op de hotelkamer geen toegang tot intimiteit bij een vriendin.
kijk naar een nieuw spectaculair balspel in de gymzaal.
plaats een mooie steen in het frame van de motor.
nuttig een biermaaltijd en drink daar een tonic bij.

Bokalen 5-4

Ik werk aan een nieuwe bundel die ik achterstevoren schrijf. De bundel heeft als titel Bokalen.

5-4

vertrouw de welzijnswerker niet die zich over het jonge meisje bekommert.
ontvang gratis kaartjes voor een literair evenement in Parijs.
laat een giftig slangetje uit mijn handen ontsnappen.
ben mijn jas kwijt op het jubileumfeest.
vertel een collega over mijn ziekte.
koop een bundel van een collega.
vind een lijk in de kelderbox.

Bokalen 5-5

Ik werk aan een nieuwe bundel die ik achterstevoren schrijf. De bundel heeft als titel Bokalen.


5-5

rij vanaf het vakantieadres terug in een 2CV met het stuur aan de rechterkant.
wacht bij het CBR tot ze alle drie hun rijbewijs hebben gehaald.
betrap mijn vriendin in bed met een ander en loop huilend weg.
rij met een voor een bruiloft afgehuurde tram door Parijs.
eet de laatste zelfgemaakte maaltijd met tomatensaus.
fotografeer een molen die verlicht wordt.
drink een beker melk op IJsland.

Bokalen 5-6

Ik werk aan een nieuwe bundel die ik achterstevoren schrijf. De bundel heeft als titel Bokalen.

5-6

kom op mijn oude middelbare school een speelster tegen die ik wel eens fluit.
loop door een weiland om samen met collega’s riet te gaan snijden.
neem uitgebreid kennis van de stadspromotie van Leuven.
ga het casino in om mijn loten te verzilveren.
drink een biertje met een bevriend dichter.
zit met een Canadese hond op de bank.
badminton met een oude vriend.

Mont Ventoux

Donderdag 14 juli 2016, eindpunt van de etappe op de Franse Nationale feestdag.

Zondag 14 juli, het hoogtepunt van de 100e Tour de France, de finish op de Mont Ventoux.

Voor iedereen (Frans- en/of Nederlandstalig) die hem ooit op reed met de fiets:

Bokalen 5-7

Ik werk aan een nieuwe bundel die ik achterstevoren schrijf. De bundel heeft als titel Bokalen.

5-7

accepteer het snel even uit de tuin geplukte bosje bloemen niet als excuses.
klim over een hek in de uiterwaard om mijn tocht te kunnen vervolgen.
kijk hoe de schapen uit zee het strand oplopen, één voor één.
zie mijn auto met iemand anders achter het stuur wegrijden.
gids een Ambonees door de verbouwing van het huis.
maak het uit met mijn schoonzus.
plas in de plasbak.

Bokalen 6-2

Ik werk aan een nieuwe bundel die ik achterstevoren schrijf. De bundel heeft als titel Bokalen.

6-2

keur gedichten op toelating tot het stelsel omdat een collega het laat afweten.
geloof de diagnose niet dat ik nog maar drie maanden te leven heb.
maak brood van rogge en komijn.
zet koffie voor twee vriendinnen.
buig me over de Indiase versie.
heb vertraging met de trein.
voel me als een zandplaat.

Nieuwsgedicht 2 juni 2016

Nieuwsgedicht 2 juni 2016

vader belt zesjarige jongen om te vertellen dat politie door rood reed
zesjarige jongen belt vader om te vertellen dat politie door rood reed
politie belt zesjarige jongen om te vertellen dat vader door rood reed
zesjarige jongen belt politie om te vertellen dat vader door rood reed
politie belt vader om te vertellen dat zesjarige jongen door rood reed
vader belt politie om te vertellen dat zesjarige jongen door rood reed

©N. Nauta

http://www.nu.nl/opmerkelijk/4271746/zesjarige-jongen-belt-politie-vertellen-vader-rood-reed.html

Bokalen 6-4

Ik werk aan een nieuwe bundel die ik achterstevoren schrijf. De bundel heeft als titel Bokalen.

6-4

sta op een camping die buiten het seizoen vooral gebruikt wordt als parkeerplaats voor een fabriek.
schenk een programmamanager een glas wijn in.
schrijf met een collega het poëzieweekgeschenk.
loop door een tourniquet gemaakt van rietjes.
rij met vrienden langs de rivier.
bezoek Notre-Dame-de-Lorette.
geef les in architectuur.

Nieuwsgedicht 19 mei 2016

Nieuwsgedicht 19 mei 2016

man raakt vrouw en auto kwijt op weg naar parkeerautomaat
parkeerautomaat raakt vrouw en auto kwijt op weg naar man
man raakt parkeerautomaat en auto kwijt op weg naar vrouw
vrouw raakt parkeerautomaat en auto kwijt op weg naar man
vrouw raakt man en auto kwijt op weg naar parkeerautomaat
parkeerautomaat raakt man en auto kwijt op weg naar vrouw
parkeerautomaat raakt vrouw en man kwijt op weg naar auto
auto raakt vrouw en man kwijt op weg naar parkeerautomaat
vrouw raakt parkeerautomaat en man kwijt op weg naar auto
auto raakt parkeerautomaat en man kwijt op weg naar vrouw
vrouw raakt auto en man kwijt op weg naar parkeerautomaat
parkeerautomaat raakt auto en man kwijt op weg naar vrouw
man raakt vrouw en parkeerautomaat kwijt op weg naar auto
auto raakt vrouw en parkeerautomaat kwijt op weg naar man
vrouw raakt man en parkeerautomaat kwijt op weg naar auto
auto raakt man en parkeerautomaat kwijt op weg naar vrouw
man raakt auto en parkeerautomaat kwijt op weg naar vrouw
vrouw raakt auto en parkeerautomaat kwijt op weg naar man
man raakt parkeerautomaat en vrouw kwijt op weg naar auto
auto raakt parkeerautomaat en vrouw kwijt op weg naar man
parkeerautomaat raakt man en vrouw kwijt op weg naar auto
auto raakt man en vrouw kwijt op weg naar parkeerautomaat
man raakt auto en vrouw kwijt op weg naar parkeerautomaat
parkeerautomaat raakt auto en vrouw kwijt op weg naar man

©2016, Nanne Nauta
http://www.nu.nl/opmerkelijk/4264146/man-raakt-vrouw-en-auto-kwijt-weg-parkeerautomaat.html

Bokalen 6-6

Ik werk aan een nieuwe bundel die ik achterstevoren schrijf. De bundel heeft als titel Bokalen.

Beker 6-6

doe twee stronken witlof en één bloemkool in mijn mandje en besluit geen prei te kopen.
geef in een noodlokaal voorlichting aan accountmanagers over het vak scheikunde.
sta langs de kant van een te klein voetbalveld te vlaggen.
klauter in mijn huis naar zolder en rook daar een pijp.
ontmoet iemand met een mooier horloge.
maak beleid in een plastic bakje.
surf op sinaasappelsap.

Bokalen 6-7

Ik werk aan een nieuwe bundel die ik achterstevoren schrijf. De bundel heeft als titel Bokalen.

 6-7

zie de dichter met de bête glimlach een natte krant in de shredder stoppen.
koop in een Grieks plaatsje aubergine, prei, tomaat en aardappelen.
stap gelijk met een halve schoolklas in de bus naar het station.
help al schietend mee de stad te bevrijden.
krijg vijftig euro van een Indisch iemand.
krijg een waarschuwing van een dichter.
eet vis, drink wijn.

Bokalen 7-3

Ik werk aan een nieuwe bundel die ik achterstevoren schrijf. De bundel heeft als titel Bokalen.

7-3

loop met mijn vader in het winkelcentrum op zoek naar een kapper. 
eet met mijn gezin in het campingrestaurant.
bereken het uitsterven van ijsdorpen.
adviseer Chinezen over verzekeren.
open een doos met zakjes silicagel.
red mijn dichter uit de wirwar.
weet de weg in de piramide.

Bekers 7-4

Ik werk aan een nieuwe bundel die ik achterstevoren schrijf. De bundel heeft als werktitel Bekers.

Beker 7-4


vind je terug in een provincieplaats vlak voordat je de grijze Mercedes in stapt.
loop met jullie langs de plassen naar de auto en neem afscheid.
zie hoe mijn buurman zijn toelatingsexamen niet gehaald heeft.
rij langs de hei en zie een buizerd in de berm zitten.
word door de groep beoordeeld en mag blijven.
kom te laat bij de gate, het vliegtuig vertrekt.
pas op de kat van de buren.

Bekers 7-6

Ik werk aan een nieuwe bundel die ik achterstevoren schrijf. De bundel heeft als werktitel Bekers.

Beker 7-6

wandel linksom en kom via een bergpas terug bij een mij bekende kruising waar een auto klem zit in een modderplas.
sla, waar de weg een bocht maakt, rechtsaf een landweg in en rij door tot mijn vakantiewoning.
treed op en zie een dag later in een filmpje daarvan op internet dat ik weer rook.
plas in de douche en hoop dat de geur is weggespoeld voordat zij binnenstapt.
ben in Frankrijk in een rechtszaak verwikkeld met een schooljuf.
kijk uit het raam en zie twee ezels een hond uitlaten.
rij door een dal, bergen links, rivier rechts.

Bekers 7-7

Ik werk aan een nieuwe bundel die ik achterstevoren schrijf. De bundel heeft als werktitel Bekers.

Beker 7-7

zie de dood langskomen en ren gillend weg dat ik nog niet aan de beurt ben.

moet ergens over prikkeldraad klimmen om een riviertje over te steken.

neem de groep mee naar de Romeinse opgraving.

zit in de bioscoop en verander het programma.

neem de middelste weg op de kruising.

ben als eerste in de Bretonse kerk.

ben lopend onderweg naar Parijs.

P.S. Het idee achter deze bundel staat toe dat er door anderen aan meegeschreven kan worden. 

VOOR EENS EN ALTIJD

Belofte maakt schuld. Hier beloofde ik nog een gedicht van Aragon uit Le mouvement perpétuel te vertalen. Bij deze.

Afgelopen tijd las ik weer eens in een bundel van een Franstalige dichter. Daar was dit keer in Amsterdam waar ik bij Scheltema onderstaande bundel kocht. De beste manier om een dichter in een vreemde taal te doorgronden is voor mij nog altijd om minstens één tekst te vertalen. Ik heb daarbij geen enkele pretentie van literair vertalen. Goed literair vertalen is verschrikkelijk moeilijk en een in Nederland, in ieder geval financieel, ondergewaardeerde discipline.

Deze keer Aragon met UNE FOIS POUR TOUTES uit: Le mouvement perpétuel, Gallimard, 1970.







VOOR EENS EN ALTIJD

Praten, wat betekent dat?
– Witte steentjes strooien waarvan vogels zullen eten.
Waar ben je het bangst voor?
– Sommige trage dieren die na middernacht rondlopen bij lichtbomen; en bussen.
Wat had je willen zijn?
– Verleden, heden, toekomst.
Wat wordt verstaan onder deugd?
– Een lekkere hangmat aan de hoogste takken van het woud.
Moed?
– De melkdruppels in mijn zilveren doopbeker.
Eer?
– Een retourtje Monte-Carlo.
Houdt U van de natuur?
– Soms boog zich over mijn wieg een windhond droef als in zee begraven juwelen. Boven mijn voorhoofd passeerden dansende met bloemenkransen getooide vlammen. Dames maakten een buiging voor de schemering. Op een avond stond er niemand meer aan de waterkant.
Wat is liefde?
– Een gouden ring in de wolken.
Wat is de dood?
– Een burcht op de heuvel.
.....................................................
– Een door planten overwoekerd paleis, een ijsklontje op de route van de stad, een blik richting het paradijs.
Ik vroeg je niets.
– Ah?

Zelfmoord

Afgelopen tijd las ik weer eens in bundels van Franstalige dichters. Daar was dit keer in Amsterdam waar ik bij Scheltema onderstaande bundel kocht. De beste manier om een dichter in een vreemde taal te doorgronden is voor mij nog altijd om minstens één tekst te vertalen. Ik heb daarbij geen enkele pretentie van literair vertalen. Goed literair vertalen is verschrikkelijk moeilijk en een in Nederland, in ieder geval financieel, ondergewaardeerde discipline. Al geef ik toe dat onderstaande vertaling me niet heel veel hoofdbrekens heeft gekost. En ik beloof bij deze dan ook plechtig nog een tekst uit deze bundel te vertalen.

Deze keer Aragon met Suicide uit: Le mouvement perpétuel, Gallimard, 1970.

Over Moralen

Mijn nieuwe bundel Moralen is uit. Eind februari wordt de bundel ten doop gehouden in het Louis Hartlooper Complex. Dat neemt niet weg dat hij nu al te koop is bij Olla.


Over Moralen:

• Sterke vorm, die van de moralen en mooi volgehouden.
• Ik genoot van de vondsten, de humor en ironie en van de aanklacht. Maar vooral van de onwaarschijnlijke durf een hele bundel in deze vorm te durven dichten en te openen.
• Moralen zijn troostrijk, fraai van buiten en van binnen, als een fijne vrouw. 
• Vroeger hadden wij thuis het fotoboek 'Het aanzien van 1963' in de kast staan. Ik weet niet of die reeks nog bestaat, maar zo ja, dan kan 'Het aanzien van 2015' wel bij het grof vuil nu dat jaar perfect is samengevat in Nanne Nauta's Moralen.
• Normaal gesproken heb ik het wel helemaal gehad als een jaar om is maar bij Nanne Nauta's Moralen had ik zoiets van laat er nog maar een komen.

Welkom op de eerste Nederlandse Raymond Queneau Herdenkingsdag